Superga è un’altra delle poesie che Nino Costa dedica ad uno dei simboli della città di Torino ovvero l’omonima basilica che domina la città subalpina.
Nino costa è sempre stato molto legato a Torino e ad essa ha dedicato molte delle sue grandi opere letterarie.
“Superga”
Mentre la nebia spëssa a cheurv ancora
fra Dòira e Pò - la gran sità 'ndurmìa
e dal Lingòt vers la matin bonora
la prima vos d'una siren-a a crìa,
lassù, lassù sla ponta dla colin-a,
bela parei d'una memòria cara,
a seurt, polida, da 'nt la nebia fin-a
la basilica bianca dël Juvara.
Superga, sota 'l sol, aota e severa,
nòstr amor, nòstra fede e nòstra glòria,
ch'it l'has fërmà drinta ij tò blòch ëd pera
l'ala d'un seugn e na giornà 'd vitòria,
tut òm dij nòstri ch'a l'ha 'l cheur ardì,
ch'a tráfiga, ch'a studia e ch'a travaja,
se 'nt j'ore neire a drissa j'euj vers tì
l'ha pì 'd corage për la soa bataja.
E ij Turineis lontan da la sità
quand che 'l rigret dël sò pais a-j pija
at seugno ti, mentre ch'a pensso a cà,
të sciairo ti, seugnand la soa famija.
L'è staie un temp, n'epoca trista e dura,
che nòstr'Italia a tòch dòp la tempesta
tra lë sbeuj, la miseria e la paura
s'ancalava pì nen d'aossè la testa.
Carlo Alberto esilià, rota l'armada,
l'Euròpa 'ntegra ch'an mostrava ij dent;
lòn ch'a-i restava 'd cola gran fiamada?
Na pugnà 'd sënner spatarà dal vent.
J'era mach pì 'n cit fil ch'a feissa teila,
j'era mach pì 'n ciairin ch'a tneissa bon;
ma 'l ciairin a lusìa parei 'd na steil
ultima steila 'n mes ai nivolon -.
L'era la cita e timida fiamela
con la soa luce antica e tërmolanta
che sle tombe reai dla gran capela
a vijava ij tò mòrt - Superga santa.
D'antorn al reu 'd cola fiamela spalia
ch'a goernava 'l calor për l'indoman,
a pòch a pòch, dai quatr canton d'Italia,
ij nòstri vei son torna dasse man
e ti, Superga, istess parei 'd na mama,
tl'has tnuje tuti sota 'l tò ripar.
L'antich ciairin l'è diventà na fiama
ch'a l'ha piait feu da le montagne al mar.
Ij nòstri mòrt, quand che 'l ciochè dël Dòm
l'ha sonà l'ora, son drissasse 'n pè:
Amedeo l'è dventà 'l Re Galantòm
e Pietro Micca 'l prim dij bërssagliè.
Lòn che l'ombra dla neuit, ciuto, a prepara
mach as peul vëdde al luse dla matin:
L'Angel d'Italia robatà a Novara
Tornava a slarghè j'ale a San Martin.
*****
"Prinssi 'd Piemont ch'it torne al vei Turin
con la toa bela gioventù fiorija,
e it sente tute j'aquile 'd famija
prontesse ij vòli 'ntorn al tò destin;
ti ch'it comensse adess toa vera vita
e it l'has an ti, parei d'un pòrt-boneur,
santificà dal sangh e dal maleur,
j'euj d'Umberto e 'l soris ëd Margherita,
penssa che la toa gent, rassa teston-a,
calà 'n s'ël pina dai brich ëd Chambery,
vorei o nò - l'ha comenssà da sì
a forgesse 'l metal dla soa coron-a;
e quand che 'l Prinssi ò 'l Duca a comandava
për ël bsògn, për l'onor o për la glòria,
d'apress a Chiel, për le contrà dla Stòria,
l'è sempre stait nòstr pòpol ch'a marciava.
L'antich Piemont l'ha nen cambià natura,
l'è sempre Chiel: rogneur, fier, e fedel;
l'ha gnun-e tëmme 'd risighé la pel
ma gnanca a piega nen soa testa dura.
Tant anlora che adess Piemont e Re
l'han sempre vorssù dì n'anima sola.
Sì j'è gnun ch'a tradissa ò ch'a trantola,
gnun ch'a daga 'ndarè: Piemont e Re.
Ma goai se an sofio 'n pò sota ij barbis!
Ël Tòr l'ha ij rognon dur e ij còrn pontù.
S'i veule nen ch'e l'erbo a daga giù
bsògna ten-e da cont le soe radis.
Prinssi Umberto 'd Piemont, ricòrdte ben.
Fa pà dë bsògn ch'an mostro tante plancie.
Noi soma 'd gent ch'i foma pòche ciancie
ma i soma 'd gent ch'i dësmentioma nen".
(Nino Costa)
Mirò
Nessun commento:
Posta un commento